Pracownia Badań Systemów Depozycyjnych

Węglanowe cementy subglacjalne jako archiwa zmian dynamiki czoła lądolodu. Studium mikrosedymentologiczne w Koczerach na Podlasiu (projekt badawczy WNGiG). Geneza cementów węglanowych w obrębie glacigenicznych osadów czwartorzędowych  może  być dwojaka: pierwotna, związana z warunkami glacigenicznymi albo wtórna, tj. infiltracyjna.  Naszymi badaniami objęliśmy stanowisko Koczery na Podlasiu, gdzie w osadach zdeformowanego glacitektonicznie stożka glacimarginalnego zidentyfikowano cementy węglanowe powstałe w warunkach subglacjalnych. Cechą, która wyróżnia scementowane osady jest ich wyjątkowa zwięzłość i twardość, nietypowa dla osadów scementowanych węglanem wapnia. W ramach realizacji projektu zakłada się stworzenie modelu rozwoju poziomu scementowanego w odniesieniu do dynamiki czoła lądolodu.


Torfowiska źródliskowe jako cenne archiwum wiedzy o paleoklimacie i paleoekologii oraz unikalny ekosystem i refugium, zamieszkały przez rzadkie i zagrożone gatunki roślin i zwierząt
(projekt OPUS NCN). Torfowiska źródliskowe są obecnie rzadko spotykanym i cennym ekosystemem, w obrębie którego zachodzi depozycja osadów organiczno-węglanowych nazywanych rytmitami torfowo-martwicowymi. Osady te stanowią cenne źródło informacji o zmianach klimatycznych i środowiskowych, w tym głównie zmianach wilgotności klimatu, które miały miejsce podczas późnego glacjału oraz w holocenie. Szczegółowo badamy osady torfowisk źródliskowych występujących na obszarze północno-wschodniej Polski oraz na Łotwie.

Wietrzenie mrozowe ziaren kwarcu nowe podejście w badaniach eksperymentalnych (projekt PRELUDIUM NCN). Do realizacji badań wykorzystujemy zmodyfikowaną przez nas koncepcyjnie lodówkę nazwaną ‘Benia’, która cyklicznie mrozi i grzeje. Po co? Benia symuluje cykle zachodzące w warstwie czynnej w klimacie peryglacjalnym. Ziarna kwarcu umieszone w Beni podlegają procesom wietrzenia mrozowego, których skutki obserwujemy następnie pod skaningowym mikroskopem elektronowym.

Rozpoznanie świadectw trzęsień Ziemi w osadach plejstoceńskich generowanych przez ruchy glaciizostatyczne w otoczeniu basenu Morza Bałtyckiego – GREBAL (projekt OPUS NCN). Projekt obejmuje poszukiwania śladów plejstoceńskich trzęsień ziemi w południowej części obszaru perybałtyckiego.

Wyniki badań sedymentologicznych, dane stratygraficzne i geochronologiczne odniesione do szerokiego kontekstu geologicznego, doprowadziły nas do kilku wniosków: 1) aktywność sejsmiczna towarzyszyła zlodowaceniom plejstoceńskim – w czasie deglacjacji, jak i w czasie transgresji; 2) trzęsienia ziemi spowodowane reaktywacją głęboko zakorzenionych uskoków przedczwartorzędowych wywołane były zmianą stanu naprężeń spowodowanych naciskiem olbrzymiej masy lądolodu. Więcej: grebal.amu.edu.pl

Mikromorfologia i mikrosedymentologia struktur deformacyjnych w nieskonsolidowanych osadach glacigenicznych – klucz do zrozumienia ruchów masowych oraz ich znaczenia na obszarach zlodowaconych współcześnie i w przeszłości geologicznej (projekt PRELUDIUM NCN). Grawitacyjne spływy mas oraz trzęsienia ziemi należą do jednych z najgroźniejszych procesów geologicznych. W ramach projektu badamy w skali mikro osady pochodzące ze stanowisk zlokalizowanych w południowej części obszaru perybałtyckiego, które w ramach wcześniejszych badań zinterpretowano jako zapis grawitacyjnych spływów mas lub spływów mas wywołanych aktywnością sejsmiczną. Głównym celem projektu jest zrozumienie mechanizmów i czynników wpływających na transport oraz depozycję tych osadów.

Modelowanie numeryczne powstawania struktur deformacyjnych wywołanych aktywnością sejsmiczną (projekt PRELUDIUM NCN). Celem badań jest opracowanie kodu numerycznego, który po walidacji z danymi obserwacyjnymi pozwoli na odtworzenie procesu formowania się sejsmitów (warstw osadów zdeformowanych wewnętrznie w efekcie propagacji fali sejsmicznej). Mamy nadzieję, że uda się nam zidentyfikować i opisać numerycznie czynniki wpływające na rozmieszczenie struktur deformacyjnych w sejsmicie oraz czynniki odpowiedzialne za ich geometrię. Takie narzędzie numeryczne przyczyni się nie tylko do lepszego zrozumienia procesów fizycznych zachodzących podczas propagacji fal sejsmicznych w ośrodku nieskonsolidowanym, ale także do wyjaśnienia kryteriów rozpoznawania sejsmitów.

Detrytyczne minerały ciężkie z epikontynentalnych skał węglanowych triasu i późnej kredy ze Śląska Opolskiego, jako źródło informacji o skałach krystalicznych odsłaniających się w NE części Masywu Czeskiego w czasie peneplenizacji orogenu waryscyjskiego i jego późniejszej inwersji strukturalnej (projekt OPUS NCN). Zespoły minerałów ciężkich są bardzo zróżnicowane pod względem zarówno rodzajów minerałów, jak i stanu ich zachowania. Skałami źródłowymi były głównie skały metamorficzne różnych stopni przeobrażenia oraz skały magmowe, a najważniejszymi obszarami alimentacyjnymi – głównie wschodnią część masywu czeskiego. Zmienność składów zespołów wynika ze zmian kierunków transportu i poziomów ścięcia erozyjnego obszarów alimentacyjnych, a także stopnia nasilenia procesów diagenetycznych. Ponadto, najmłodszy z piroklastycznych cyrkonów został wykorzystany do określenia maksymalnego wieku depozycji górnotriasowego lisowickiego poziomu kościonośnego. Wiek ten przypada na środkowy, lub późny noryk w zależności od doboru wieków granic noryk-retyk i alaun-sewat.

Wielkie plejstoceńskie sandry Polski NW sedymentologia, paleohydraulika oraz zapis powodzi w nowym ujęciu (projekt PRELUDIUM NCN). Gruboklastyczne osady katastrofalnych przepływów wezbraniowych do tej pory łączono z proksymalną częścią systemu odpływu wód proglacjalnych. W przypadku przedpola lądolodu skandynawskiego ilość wody w okresach intensywnej ablacji mogła być tak wielka, że powodzie mogły docierać nawet dziesiątki kilometrów od czoła lądolodu. Badania prowadzimy w obrębie sandrów zdeponowanych w czasie fazy pomorskiej ostatniego zlodowacenia (~16-17 tys. lat temu) w Polsce NW.

Scroll to Top